Ülkemizdeki üniversite sisteminin önemli sorunlarından biri, iki yıllık Meslek Yüksekokulu (MYO) mezunlarının lisans tamamlama süreçlerinde karşılaştıkları zorluklardır. İki yıllık programlardan mezun olan öğrenciler, genellikle dört yıllık üniversite diplomasına sahip olmanın zorluklarıyla baş başa kalıyor. Her yıl binlerce öğrenci, Dikey Geçiş Sınavı (DGS) ile dört yıllık bir üniversiteye geçiş yapmaya çalışıyor. Ancak, bu öğrencilerin bir kısmı DGS sınavında başarısız olurken, diğerleri ise dil hazırlık ve intibak eğitimi gibi süreçlerde zorluk yaşıyor. İki yıllık MYO diplomasını dört yıllık lisans diplomasına dönüştürmek, ortalama 3,5 - 4 yıl ek eğitim gerektiriyor.
Bir MYO öğrencisi DGS'den başarılı olsa bile, sadece belirli üniversitelerde eğitim alma hakkına sahip oluyor ve ilk yıl intibak eğitimi alması gerekiyor. Genellikle bir yıl süren bu eğitim, bazı teknik bölümlerde üç döneme kadar uzayabiliyor. Bu süreçlerin üzerine iki yıl daha eklenince, toplamda 3,5 - 4 yıl gibi bir süre ortaya çıkıyor. Öte yandan, Avrupa Birliği üniversitelerinde lisans eğitimi genellikle üç yılda tamamlanıyor ve öğrencilerin herhangi bir sınava girmesi gerekmiyor. Mezun olunan bölümün içeriğine uygun bir alan seçildiğinde, ortak derslerin kredileri saydırılabiliyor. Bu durumda, öğrenci iki farklı diploma sahibi olabiliyor ve bu, büyük bir avantaj sağlıyor.
Yurtdışında iki yıl MYO eğitimi aldıktan sonra lisans tamamlama başvurusu yapmak için, öncelikle transkriptinizi ilgili üniversiteye göndermelisiniz. Bu süreçte, daha önce aldığınız derslerin sayılıp sayılmayacağı, ne kadar dersin sayılacağı ve toplam kredi tutarı gibi bilgiler değerlendirilecektir.
Birçok yurtdışı üniversitesi, kredi değerlendirmesi için önce başvuru yapmanızı ister. Başvurunuzu yaptıktan sonra, not dökümünüz incelenerek kredi hesaplaması talep edebilirsiniz. Kredi hesaplama süreci her üniversitede farklılık gösterebilir ve önceki dersleriniz bölüm başkanlığı tarafından değerlendirilecektir. Bu süreçte aşağıdaki durumlarla karşılaşmanız mümkündür:
Sonuç olarak, kredi saydırma ve yurtdışında lisans tamamlama süreci tamamen başvuracağınız üniversitenin politikalarına bağlıdır. Ayrıca, lisans tamamlama sürecini yıl saydırma yerine kredi saydırma şeklinde düşünmek daha doğrudur; Türkiye'deki iki yıllık bir MYO mezunu genellikle üçüncü sınıftan eğitimine devam etmez, aldıkları kredilerin bir kısmı sayılarak kalan kredileri üzerinden eğitimine devam eder.
Avrupa Birliği’nden alınan üniversite diplomaları, Avrupa Birliği ile yapılan anlaşmalar gereği Yükseköğretim Kurulu (YÖK) tarafından onaylanmaktadır. Türkiye’de eğitim almanın ve Avrupa’da eğitim almanın arasında önemli bir fark yoktur. Ayrıca, AB diplomasına sahip olmak, gelecekte kariyeriniz için önemli kapılar açabilir.
Eğitim almayı düşündüğünüz bölümler arasında bilgi, beceri ve yeteneklerinizin yeterli olduğu tüm alanlar bulunmaktadır. Tıp gibi alanlarda lisans tamamlama programına, daha önce tıp eğitimi alan öğrenciler başvurabilir. Diş Hekimliği, Eczacılık gibi programlara daha önce ilgili bir alanda eğitim almış olanların başvurmaları genellikle mümkün değildir. Fakat Fizyoterapi, Mühendislik, İşletme ve Uluslararası İlişkiler gibi alanlara başvurmak daha kolaydır. Yurtdışında lisans eğitimi genellikle sosyal bölümlerde üç, fen ve mühendislik alanlarında ise 3,5 veya 4 yıl sürmektedir. Daha önce aldığınız krediler sayılmasa bile, kısa sürede mezun olma şansınız yüksektir.
Türkiye'de eğitim almak istiyorsanız, üniversitenizin yabancı dil hazırlık sınıfı uygulaması varsa, intibak eğitiminden önce bir yılınızı hazırlık sınıfında geçirmeniz gerekecektir. Avrupa Birliği ülkelerinde de eğitim almadan önce genellikle ilk yıl yabancı dil eğitimi almanız gerekmektedir. Bu eğitimi, istediğiniz dilde (İngilizce ya da yerel dil) alabilirsiniz. Yabancı dil öğrenme sürecinizi zaman kaybı olarak değerlendirmemeniz önemlidir.
Yurtdışında eğitim almanın sadece zenginler için bir seçenek olduğunu düşünmek yanlıştır. Avrupa'nın birçok ülkesinde, bir öğrencinin aylık konaklama, ulaşım, beslenme ve sosyal giderleri için gereken bütçe, Türkiye ile benzer ya da daha uygun olabilir. Avrupa Birliği’nde eğitim gören öğrenciler, aylık ortalama 400 - 600 Euro arasında harcama yapmaktadır. Eğitim ücretleri ise üniversite, ülke ve programa bağlı olarak yıllık 1.000 - 5.000 Euro arasında değişiklik göstermektedir.
STEB ile herhangi bir sınava girmeden Macaristan, Polonya, Çek Cumhuriyeti, Rusya ve Ukrayna’daki birçok üniversiteye geçiş başvurusu yapabilirsiniz. Almanya'da ise, lise mezuniyetiniz üzerinden fazla zaman geçmediyse ve MYO son sınıfında iseniz, aynı alanda lisans eğitiminize doğrudan birinci sınıftan başlayarak başvuru yapabilirsiniz.
Avrupa üniversitelerinin akademik yılı, Türkiye’de olduğu gibi Eylül ayında başlamaktadır. Bu nedenle, işlemlerinize mümkün olduğunca erken başlamalısınız. STEB, Avrupa üniversiteleri için kayıt işlemlerini her yıl Nisan ayında başlatır ve kayıt süreci Temmuz sonuna kadar devam eder. Yabancı öğrenci kontenjanları sınırlı olduğundan, başvurunuzu erken yapmak, istediğiniz üniversite ve bölüme kabul edilme şansınızı artıracaktır.